12 maart 2017
Luke Abbott had weer heel wat in petto voor ons het afgelopen weekend. 'Ons' dat was een uitzonderlijk kleine groep van 12 deelnemers uit het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland, Frankrijk, Palestina, Roemenië en, jawel, België. Het wat 'compactere' gezelschap maakte dat er meer ruimte ontstond voor dialoog en verdieping, iets wat ik ontzettend kon appreciëren aan deze training. Naast de praktische oefeningen - de fictieve contexten waarin we zelf aan de slag gingen - werd er ingezoomd op het continuüm dat ontstaat tussen DRAMA en THEATER bij Mantle of the Expert (zie verder), de verschillende 'lerarenstemmen' die gebruikt kunnen worden, de microstapjes die leiden tot be-TEKEN-is, de link tussen handeling & waarden, de dimensies van de dramatische verbeelding, en last but not least: de Conventies van Dramatische Actie.
De meest uitgebreide fictieve context die we onderzochten, was die van de Maya's. We vertrokken vanuit drie vragen of stellingen waarover we ons in evenveel groepjes bogen:
1. Onze bedenkingen... Hoe komt het dat de Maya-beschaving zo vaak bestudeerd wordt?
2. Dit vinden we interessant aan de Maya-cultuur.
(Opvallend: geen vraag, maar een uitnodiging)
3. Wat denken we te weten over de Maya-beschaving?
(Opvallend: niet ondervragend/ "Wat weet je...?", maar "Wat denken we te weten?")
In groep bespraken we onze bevindingen/ antwoorden. Vervolgens vroeg Luke ons op te staan en stelde hij de vraag: "Als jij een geest van de Maya's zou zijn, wat zou jij dan denken als je ons zo bezig hoorde?". De vraag ging de groep rond en iedereen antwoordde 'als geest' met 1 zin: het werd snel duidelijk dat er veel potentieel en spanning in deze context schuilging.
Geleidelijk aan ontplooiden de kernelementen van een MoE-context zich:
1. Een team van experten: historisch-/archeologisch onderzoeksteam
2. Klant: Guggenheim Museum NYC
3. Commissie: Maya-grottensysteem onderzoeken in Bélize
Vanuit deze context 'zoomden' we dus in op onderstaande aspecten:
* het continuüm tussen drama en theater:
DRAMA = 'make believe': wij die doen alsof we iets of iemand anders zijn
THEATER = het spel dat gespeeld wordt, de theatrale conventies die gebruikt worden
* verschillende 'lerarenstemmen' die gebruikt kunnen worden in MoE:
- de stem van de samenspeler: in & uit de fictie
- de stem van de coach
- alle andere (fictieve) stemmen
- de stem van de controleur en/of ordehandhaver: als je deze niet echt 'nodig' hebt, zullen de andere je wellicht beter dienen...
* het ontstaan van be-TEKEN-is:
De kleine microstapje van boven naar onder
aantrekking
aandacht
interesse
motivatie
investering
bezorgdheid
obsessie
* de link tussen handeling & waarden:
Hoe krijgen acties of handelingen diepgang & betekenis door op zoek te gaan naar de waarden die erachter schuil gaan?
ACTIE: wat doet iemand?
MOTIVATIE: waarom doet hij dat? (onmiddellijk resultaat)
INVESTERING: wat haalt hij eruit/ waar zit de winst?
MODEL: waar heeft hij dit geleerd?
WAARDE: welke waarde of overtuiging schuilt hierachter?
* de dimensies van de dramatische verbeelding:
Deze dimensies geven ons de mogelijkheid om 'afstand te nemen van dichtbij'. Er wordt ingezoomd op de dramatische verbeelding vanuit de opponenten
STILTE - GELUID
STILSTAND - BEWEGING
LICHTHEID - DONKERTE
* de Conventies van Dramatische Actie:
Dit is een uitgebreide lijst van 'gebruiken' of conventies die Dorothy Heathcote toepaste in het werken met MoE. Ze geven de mogelijkheid om een heleboel dingen, mensen, gebeurtenissen... te representeren en erover te reflecteren. Ze fungeren als een soort van gereedschapskist, of beter nog: als de noten die een componist kan inzetten om zijn muziekwerk samen te stellen.
Het zou mij te ver leiden om ze hier allemaal op te sommen: ze komen integraal in mijn vertaling van "A Beginner's Guide..." van Tim Taylor, en ik kom er ongetwijfeld later nog op terug in mijn blog!
Maar nu eerst even alle hens aan dek om de Summer School rond MoE te organiseren in Antwerpen én om mijn veldonderzoek aan verschillende MoE-scholen in het Verenigd Koninkrijk voor te bereiden.
To be continued!
24 maart 2017
De kogel is door de kerk: de Summer School MoE in Antwerpen is een feit! Vandaag wordt naar alle Vlaamse basisscholen, naar bacheloropleidingen lager onderwijs en diverse andere stakeholders de aankondiging gestuurd die je op de homepagina van deze website terugvindt. En nu maar duimen dat het stormloopt...
Er is ook een facebookevent: https://www.facebook.com/events/691214307724968/
MoE-docenten Luke Abbott & Tim Taylor in actie
Intussen beginnen ook de afspraken met de MoE-scholen in het Verenigd Koninkrijk vorm te krijgen. Twee van de drie scholen die ik wil bezoeken in mei hebben reeds enthousiast toegezegd. Het gaat om Woodrow Firts School and Nursery in Redditch, en om Bealings Primary School in Woodbridge/Suffolk. Spannend!
11 april 2017
Tijdens het vertalen kom je soms van die passages tegen die het best verdienen er even uitgelicht te worden:
"Drama has the power to make learning exciting, make it come alive, lift it up and off the page. Through drama, teachers and children can interact with people and events from times long ago and places far away. Drama is the most powerful medium we have for making learning an exciting experience."
(Uit 'A Beginner's Guide to Mantle of the Expert' - Tim Taylor)
I rest my case... ;-)
12 april 2017
Heerlijk! Lees net in de biografie van Dorothy Heathcote (Gavin Bolton) dat Mollie Sugden, u wellicht beter bekend als Mrs. Slocombe in de televisieserie 'Are You Being Served?', uitspraaklessen gaf aan de jonge Dorothy in het begin van de jaren '40 van de vorige eeuw.
Dorothy Heathcote werkte vanaf haar veertiende (in 1940) in een weverij en spaarde elke week een shilling en busgeld van haar wekelijkse loon van 1£ om lessen te kunnen volgen bij de nog jonge uitspraaklerares Mollie Sugden in Keighley.
Gelukkig gingen de lessen van Sugden verder dan alleen maar een mooie uitspraak: ze werkte aan tekstinterpratie en las gedichten met haar leerlingen, waardoor ze Dorothy's horizon verruimde en haar voor het eerst verder liet kijken dan de weverij waarmee ze zich reeds verzoend had er de rest van haar leven te werken... Thank you, Mrs. Slocombe!
4 mei 2017
Dat het niet altijd eenvoudig is om interesse te wekken voor een in Vlaanderen vrijwel onbekende (en dus onbeminde?) onderwijsmethodiek, mocht ik gisteren nog maar eens aan den lijve ondervinden:
Ik zou een presentatie over MoE houden voor de bacheloropleiding lager onderwijs van de AP Hogeschool Antwerpen voor 180 studenten. Een ideale gelegenheid om de Summer School te promoten! Er kwam welgeteld 1 student opdagen. Zelfs de organisator stuurde zijn kat! Bleek dat de lezing als een vrijwillige activiteit gepland was op een vrije dag voor de studenten. Met een "het is simpelweg té druk voor hen" kon ik mijn powerpointje inpakken. Frustrerend. Bij de Karel De Grote Hogeschool liepen de afspraken al vast via mail. Idem dito bij BS Parkschool Ieperman in Wilrijk, die als samenwerkende basisschool zou meewerken aan het experimentele onderzoek dat ik plan rond MoE volgend schooljaar. Het blijkt erg moeilijk om mensen iets nieuws te laten ontdekken...
On the bright side: KLASSE heeft in de nieuwsbrief voor leraren in Vlaanderen, Lerarendirect, de aankondiging van de Summer School opgenomen en vandaag rondgestuurd naar al hun leden. Hopelijk levert dat wat belangstelling, en wie weet zelfs enkele inschrijvingen op!
Verder heb ik vandaag concretere afspraken gemaakt met de MoE-scholen in het Verenigd Koninkrijk voor mijn veldonderzoek eind mei. De voorlopige planning in vogelvlucht:
Mo. 22/05
* arrival London City Airport
* pick up rental car
* drive to Woodbridge Suffolk
* preparation & reading
Tue. 23/05
* visit Bealings Primary School - interviews with teaching staff & children
* in-depth interview Luke Abbott
* drive to Norwich: in-depth interview Tim Taylor
Wed. 24/05
* visit Recreation Road Infant School (morning) - interviews with teaching staff & children
* drive to Redditch: visit Woodrow First School & Nursery (afternoon) - observing MoE-classes
Thur. 25/05
* visit Woodrow First School & Nursery - observing MoE-classes + interviews with teaching staff & children
* writing a report
Fri. 26/05
* flying back to Antwerp
Ik zal behoorlijk wat kilometers mogen rijden: de scholen liggen verspreid over een groot stuk van het noordoosten van Engeland. Maar ik kijk er ontzettend naar uit: ik hoop boeiend filmmateriaal te kunnen verzamelen en mij tussendoor verder te kunnen verdiepen in MoE a.d.h.v. de gesprekken die ik zal voeren en de vakliteratuur die ik tussendoor zal verslinden. Wellicht zal dat mij helpen om de interesse voor MoE in Vlaanderen verder aan te wakkeren!
En nu maar eens grondig nadenken over de vragen die ik wil stellen tijdens de interviews... I'll get back to you on that one!
9 mei 2017
Dorothy Heathcote's Story - biography of a remarkable drama teacher (Gavin Bolton)
Een buitengewone dramaleerkracht, dat kun je wel zeggen! Met een groeiende bewondering heb ik gelezen over het leven en het werk van Dorothy Heathcote. Het blijft opmerkelijk dat zij in Vlaanderen zo onbekend is gebleven. Hoewel faam relatief is natuurlijk: in dezelfde week dat Dorothy een 'lifetime achievement award' ontving van de American Alliance for Theatre and Education, waren er medewerkers in haar eigen Newcastle University die zich afvroegen 'who is this Dorothy Heathcote?'.
Los van de boeiende en onderhoudende levensschets, werpt deze biografie toch ook een nieuw licht op een aantal aspecten van Heathcote's benadering van leren en onderwijzen. Ik parafraseer er een paar:
* Dorothy's benadering onderging een grote omwenteling doorheen de jaren. Aanvankelijk vertrok ze veelal van de vraag "wie zullen we zijn?", waarbij ze kinderen in de schoenen liet staan van bepaalde mensen zonder dat ze deze moesten 'spelen'. De leerlingen maakten geen transformatie door waarbij ze een andere persoon werden, ze voelden eerder hoe het was of hoe ze zich gingen gedragen, wat er van hen verwacht werd en welke verantwoordelijkheden ze kregen wanneer ze in die specifieke positie verkeerden. Dat leidde tot een zeer persoonlijke, betrokken en doorleefde manier van acteren. Tot 'beleven' in feite.
Later ging ze erover nadenken of de fictie niet eerder gegenereerd kon worden door de setting: stel dat het klaslokaal de 'rol' opneemt. Dat het een bibliotheek wordt, een fabriek, een advies- of reisbureau of gelijk welke plek die aangeeft: 'hier voeren mensen bepaalde taken uit'. Zo'n fictief labelen van het lokaal dicteert de functie van zij die erin zitten, leerkracht én leerlingen samen: 'wij zijn de mensen die werken in deze bibliotheek, dit fabriek, enz.'.
Het gevolg is dat de kinderen amper een rol vertolken. Het is de setting die de rol in zich draagt en die bepaalt hoe zij moeten functioneren. Ze moeten uiteraard bereid zijn om hierin mee te gaan en mekaar te behandelen als collega's in een onderneming, niet als personages in een toneelstuk.
Dit is voor mij een belangrijke eye-opener, omdat het voor een groot stuk verklaart waarom er naar mijn gevoel een verschil is tussen het werk dat je Dorothy ziet doen in de documentaire "Three Looms Waiting" met het groepje jongens in het krijgsgevangenenkamp, en de methodiek van Mantle of the Expert. Het is wellicht het verschil tussen drama als doel en drama als middel. In "Three Looms Waiting" spat de artistieke meerwaarde van het scherm. De vraag blijft voorlopig of dat ook het geval is bij de huidige methodiek van Mantle of the Expert, en zo ja, waar die meerwaarde dan precies in zit...
* Drie visuele aspecten in de setting bepalen het gedrag van de deelnemers: het bewijs dat er bepaalde taken worden uitgevoerd, het bewijs dat het bedrijf een bepaalde traditie of geschiedenis heeft (bvb. familiebedrijf gedurende twee generaties) en het bewijs dat er klanten zijn die tevreden moeten worden gesteld.
* Het belang van het taalgebruik van de leerkrachten wordt benadrukt: ze dienen 'collega-taal' en geen 'leraren-taal' te gebruiken.
* De frivoliteit van toneelspel wordt tegengegaan door de acties nooit te laten verwateren tot een mime-spel, maar te focussen op het werk dat gedaan moet worden, kwalitatief en met een zekere tijdsdruk. Op die manier wordt de integriteit van het werk verzekerd.
* Wat de activiteiten in MoE voor een stuk aantrekkelijk maakt is het fictieve karakter ervan. Op een heel concreet, zichtbaar niveau vereisen ze een normale intellectuele toepassing van wie ze moet uitvoeren, maar onderliggend voelt de uitvoerder dat hij in een 'geen-strafzone' zit, wat hem vrijheid geeft en de mogelijkheid biedt om ongekende vaardigheden van zichzelf te ontdekken, nieuwe aspecten van zichzelf te leren kennen en zijn zelfbeeld bij te sturen.
En zo staan we weer een klein stapje dichter bij het begrijpen van deze 'remarkable drama teacher' en haar Mantle of the Expert!
Veldonderzoek
Verenigd Koninkrijk
van maandag 22 tot vrijdag 26 mei 2017 deed ik een veldonderzoek in MoE-scholen in Woodbridge, Norwich en Redditch
28 mei 2017
A trip to remember! In de drie scholen die ik bezocht werd ik even hartelijk ontvangen, zowel door de directie, de leerkrachten als door de kinderen. Het was een behoorlijk drukke week waarin ik meer dan 700 kilometer op Engelse wegen aflegde, verschillende MoE-lessen mocht observeren en interviews kon doen met ervaren MoE-leerkrachten, maar ook met kinderen én met verschillende MoE-experten. Ik verzamelde heel wat beeldmateriaal dat mij niet alleen een dieper inzicht verschafte in de precieze aanpak en mogelijkheden van Mantle of the Expert, maar dat ook heel wat interessante resultaten opleverde m.b.t. de artistieke meerwaarde van MoE - met name de artistieke competenties die deze onderwijsbenadering indirect kan ontwikkelen bij lagere schoolkinderen.
Tijdens mijn interviews met kinderen, leerkrachten en experten confronteerde ik hen onder andere met Kunstig Competent, het pilootproject van Luk Bosman en Erik Schrooten dat de vernieuwing van het Deeltijds Kunstonderwijs ondersteunt. Daarin worden de sleutelcompetenties van het kunstonderwijs vertaald in 5 rollen die samen resulteren in een 'unieke ik'. Voor elk van die rollen - de vakman, de onderzoeker, de samenspeler, de kunstenaar en de performer - ontwikkelde
ik 4 kaartjes met competenties erop (20 in totaal dus). Ik maakte een
setje voor kinderen en één voor volwassenen. Voordat ik sprak over de
verschillende rollen, vroeg ik hen de kaartjes te rangschikken van 'belangrijk'
naar 'niet belangrijk' m.b.t. de Mantle of the Expert-aanpak. Opvallend was
dat er algemeen een grote consensus leekt te bestaan over waar de kaartjes
precies thuishoorden, zowel bij de ervaren leerkrachten, de experten als bij
kinderen van 7 (groep 1), 9 (groep 2) en 11 jaar oud (groep 3). In grote lijnen
komt het hierop neer:
* er belanden weinig tot geen kaartjes bij 'niet belangrijk'
* de rollen die het meest vertegenwoordigd zijn bij 'belangrijk' zijn die van de kunstenaar (opvallend genoeg!), de samenspeler en de onderzoeker.
* de rol van de performer wordt meestal het dichtst bij 'niet belangrijk' geplaatst.
* de rol van de vakman zit daar tussenin of loopt als een slinger doorheen de andere competenties.
foto: voorbeeld van de rangschikking van de kaartjes door kinderen van Bealings School in Woodbridge (groep 3).
Een andere opdracht die ik de volwassenen gaf, was een keuze te maken (uit een lijst van 20) van 3 elementen waaraan ze extra aandacht schonken wanneer ze MoE gebruikten in de klas. De lijst bevatte zowel (eerder) artistieke als pedagogisch-didactische elementen die inherent zijn aan de MoE-aanpak (zie bijlage).
Deze elementen belandden in de top 3:
1. Tension & suspense / SPANNING
2. Continuum of engagement / BETROKKENHEID
3. The language you use towards the children / TAALGEBRUIK
Het tweede element is wellicht het meest voor de hand liggende: het doel van MoE is precies om de kinderen te betrekken in hun leerproces, het zinvol te maken en een doel te geven. Toch koos de helft van de ondervraagden voor het gebruik van 'spanning' als bijzonder aandachtspunt. Misschien net om die betrokkenheid te bewerkstelligen?
(NOTA: Dorothy Heathcote koos bewust niet voor het gebruik van 'conflict' in het ontwikkelen van drama binnen MoE - iets wat velen als een essentieel element van artistiek theater zouden beschouwen - maar voor 'spanning'. Dit was voor haar geen kwestie van smaak, maar een morele keuze. Ze wilde bewust focussen op 'a vision of the possible', niet op 'a vision of human failing')
"Drama for Learning" - Dorothy Heathcote and Gavin Bolton, p.170 - Heinemann, Portsmouth -1995
Het taalgebruik van de leerkracht bleek deze week een rode draad te zijn doorheen mijn veldonderzoek: bijna elke geïnterviewde begon spontaan over het belang van de taal, iets wat ook telkens terugkeerde tijdens de trainingweekends die ik volgde en waaraan de vakliteratuur menig paragraaf besteedt. Ook tijdens mijn observaties was het opvallend hoe het samenwerkingsprincipe van MoE de taal van de leerkracht beïnvloedde. Tijdens het onderzoeksfestival ARTICULATE van de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten en het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen zal ik hier dieper op ingaan. Bewaar vrijdag 20 oktober 2017 alvast in je agenda: ik hou je op de hoogte!
Ziezo, dit was alvast een tipje van de sluier waarmee ik mij de afgelopen week heb beziggehouden.
There is more to come!
16 juni 2017
Summer School NIEUWE FORMULE of: hoe leer ik te stappen voor ik begin te lopen ;-)
Meteen een 4-daagse cursus lanceren van een methodiek die nog zo goed als onbekend is in Vlaanderen was duidelijk een brug te ver. Uit de vele reacties die ik kreeg van leerkrachten blijkt dat er wel degelijk interesse is voor de summer course, maar dat een beschikbaarheid en engagement voor de gehele periode minder evident is... Daarom heb ik in overleg met de Engelse gastdocenten, het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen en kunstencampus deSingel besloten een meer gebalde introductie op Mantle of the Expert te organiseren: een 1 day course aan 45 euro op maandag 7 augustus 2017.
3 augustus 2017
De Summer School NIEUWE FORMULE is een goede beslissing gebleken: we zitten aan 19 deelnemers! Er kan dus nog één late beslisser bij. Ik breng binnenkort zeker verslag uit over ons wedervaren met Luke Abbott...
Intussen is er ook meer duidelijkheid over mijn bijdrage bij ARTICULATE, het onderzoeksfestival waarover ik eind mei reeds sprak. Via deze website vind je binnenkort meer info over het festival, maar ik kan je alvast in bijlage een voorsmaakje geven van een gezamenlijke presentatie die ik zal geven met Natalie Gordon (die ook een onderzoek in onderwijs in de kunsten voert) over de raakvlakken tussen onze beider projecten.
Afspraak op vrijdag 20 oktober 2017 om 10u
op het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen
Tot slot wil ik nog enkele notities delen die ik nam bij het lezen van "Drama for Learning" van Dorothy Heathcote en Gavin Bolton. Een boek dat hoogst leerrijk bleek, in het bijzonder m.b.t.het verwerven van inzichten in de spanning die er bestaat tussen het artistieke karakter van MoE en de pedagogisch-didactische aspecten ervan. Dit vond ik alvast een mooie parallel die getrokken werd:
"Authenticiteit is waarschijnlijker te bereiken door indirectheid.
Dit geldt ook voor kennis die vergaard moet worden."
Momenteel ben ik de ontzettend boeiende revised edition van "Dorothy Heathcote - Drama as a Learning Medium" van Betty Jane Wagner aan het lezen. Ook daar volgen binnenkort wellicht enkele notities van...
5 augustus 2017
Betty Jane Wagner over Dorothy Heathcote:
"She thinks we tend to press children far too early to grow the art form of theater - the making of an overtly explicit statement with one's gesture and body and voice. It is enough to press children to believe. Belief belongs to both classroom drama in education and theater; making overt explication belongs to the theater alone. Heathcote puts all her energy on what is at the heart of not only theater experience, but all of our life as well: the process of identifying with the experience of another person. Wether the students ever go into theater is irrelevant to Heatcote. Her concern is that they use drama to expand their understanding of life experience, to reflect on a particular circumstance, to make sense of their world in a new and deeper way."
Uit "Dorothy Heathcote - Drama as a Learning Medium" - B.J. Wagner
7 augustus 2017
Summer School MoE : 1 day course
drama als leermiddel in het lager onderwijs
Op maandag 7 augustus 2017 organiseerde het Koninklijk Conservatorium Antwerpen (AP Hogeschool) en deSingel Internationale Kunstencampus een succesvolle Summer School van één dag voor leerkrachten lager onderwijs en professionele bachelorstudenten lager onderwijs. Twintig deelnemers gingen actief aan de slag met hoe je drama als leermiddel kunt aanwenden in de klas.
Een foto-impressie en enkele reacties van deelnemers...
Dankzij de eerste sessie over Moe heb ik mijn visie over wat echt onderwijs zou moeten zijn weer wat kunnen verruimen. In ons reguliere onderwijs zijn wij hier nog mijlenver van verwijderd. Er is nu voor mij weer een tipje van de sluier gelicht.
Els Cockx
De theorie afgewisseld met praktische oefeningen vond ik erg zinvol.
Het leukste vond ik de laatste oefening. Iedereen genoot van het samen spelen en zich inleven in een rol.
Ik moet toegeven, Mantle of the Expert heb ik sinds gisteren niet meer uit mijn hoofd gekregen. Constant duiken ideetjes op om in de klas aan de slag te gaan…
Els Cordewiner
Tussen de twintig deelnemers wist Luke Abbott samen met Bob Selderslaghs snel een verbondenheid en betrokkenheid tot stand te brengen die je zelden op studiedagen ervaart.
Dirk Vander Beken
"Mantle of the expert" / een initiatie die zijn doel niet mist. (drama als leermiddel in het basisonderwijs) Alweer een verademing in mijn denkpistes, alweer een steentje dat mijn weg verlegt. Ik draag er graag mee zorg voor dat de juiste "onderwijskundigen" dit leren kennen. Het gaat niet alleen over leren, maar vooral over leven. En hoe!
Kris Philips
En toen was er MoE!
Luke liet ons ervaren wat MoE inhoudt. Gekaderd, gestructureerd en vooral betrokken.
Al snel ontdekten we dat drama binnen MoE geen doel is, maar een middel. En wat voor één.
Via coöperatieve technieken ontdekten we de kracht van verbeelding en wat MoE voor de klaspraktijk kan betekenen.
MoE zorgt in de eerste plaats voor betrokkenheid en zelfsturing. Kinderen nemen, onder begeleiding van de leerkracht, hun leren in eigen handen. Drama is hier een krachtig educatief middel om te komen tot holistisch onderwijs. Niet enkel leerinhouden, maar ook attitudes en sociale vaardigheden krijgen hun plaats.
De grootste kracht van de studiedag was het ervaren. Het verschil voelen tussen “iemand iets doen geloven” of “doen alsof”.
We konden ook ervaren dat werken met MoE niet vrijblijvend is. Het curriculum wordt bewaakt. We ontdekten verbanden en linken naar alle leergebieden, en merkten dat ook wij linken legden die we normaal niet zouden leggen. We werden intellectueel uitgedaagd, en dat zal bij de kinderen niet anders zijn.
In de schitterende afsluiter van de dag, waarbij we als context enkel “er is een oud en bouwvallig huis” kregen, konden we het ondervinden.
Indrukwekkend was ook wat deze manier van werken deed met deze groep. Op enkele uren tijd waren we naar elkaar toegegroeid en was er het wij-gevoel.
En Luke... tsja, het is altijd een feest om te kunnen leren van iemand die kan bezielen (terwijl ook hij leerde van ons).
Als je de volgende keer een uitnodiging ziet voor een sessie MoE, DOEN.
Het gaat écht niet over toneel spelen, het gaat over: hoe maken we van onze kinderen kritische, mondige burgers die deel kunnen uitmaken van onze maatschappij en die volop kunnen gaan voor hun talenten?
En wij, wij willen meer MoE.
Linda Van Herck
Luke Abbott, dé ambassadeur van MoE in het Verenigd Koninkrijk, voorzag duidelijk een boeiend programma waarin ruimte was om te leren, te exploreren en te reflecteren. Dank aan alle deelnemers voor hun enthousiasme en pioniersmentaliteit!
De Summer School MoE kaderde in het onderzoek ‘MoE – de artistieke meerwaarde van drama als leermiddel in het lager onderwijs’ dat Bob Selderslaghs voert aan het Koninklijk Conservatorium en dat o.m. gericht is op het versterken van de muzische vorming in het lager onderwijs.
Net gemist? Geen probleem: hou deze website in de gaten voor nieuwe vormingen en interactieve workshops over Mantle of the Expert: die komen er gauw aan!
20 augustus 2017
Ze is er! De vertaling van de lijst met dramatische conventies:
De conventies van dramatische actie zijn een uitgebreide lijst
van 'gebruiken' uit het Theater of conventies die Dorothy
Heathcote toepaste in het werken met Mantle of the Expert in
de klas. Ze geven de mogelijkheid om een heleboel dingen,
mensen, gebeurtenissen... te representeren en erover te
reflecteren. Ze fungeren als een soort van gereedschapskist
voor de leerkracht (én de leerlingen) tijdens een MoE-sessie,
of beter nog: als de noten die een componist kan inzetten om
zijn muziekwerk samen te stellen.
24 augustus 2017
Een nieuw filmpje over Mantle of the Expert! Deze keer over de artistieke meerwaarde ervan: het thema van mijn onderzoek. Tijdens mijn veldonderzoek in Engeland in mei 2017 interviewde ik verschillende leerkrachten en MoE-experten en woonde ik enkele boeiende lessen bij. Ontwikkelt MoE indirect ook artistieke competenties? Of functioneert drama in dit geval enkel als leermiddel? Kijk en luister naar de ervaring van lesgevers én leerlingen!
TIP: vergeet de Nederlandse ondertitels niet aan te zetten in de balk onderaan.
25 augustus 2017
Het gaat snel: nog maar een dag later en alweer kan ik een
nieuw filmpje delen. Deze keer over het taalgebruik van de
leerkracht bij Mantle of the Expert. Zoals ik eerder schreef
(zie 28 mei 2017) is het taalgebruik een aspect dat als een rode
draad door mijn veldonderzoek liep: elke MoE-leerkracht die
ik sprak, begon er spontaan over. Vandaar dat ik er aandacht
wil aan besteden tijdens mijn bijdrage aan het onderzoeks-
festival ARTICULATE (op 20/10/2017 om 10u op het Koninklijk
Conservatorium van Antwerpen). Tijdens mijn veldonderzoek in mei
interviewde ik mijn co-promotor Tim Taylor over zijn visie hierop
en observeerde ik hem tijdens een praktische toepassing in de klas...
TIP: ook hier kun je Nederlandse ondertitels aanzetten in de balk onderaan.
Van vrijdag 13 tot zondag 15 oktober 2017:
Residential training weekend for beginners, experienced and advanced users of Mantle of the Expert.
Blij te kunnen melden dat ik deze keer niet alleen ga:
de Summer School heeft duidelijk wat losgemaakt... Verslag volgt!
10 september 2017
Ik citeerde er al eerder uit (zie 05/08/2017): "DOROTHY HEATHCOTE - Drama as a Learning Medium" van Betty Jane Wagner. Een ontzettend boeiende inkijk in het werk van Dorothy Heathcote, dat verder gaat dan enkel Mantle of the Expert, maar ook inzoomt op jouw positie als leerkracht, dramatische focus, begeleiden door vragen te stellen, geloof opbouwen, naar het universele afdalen, gebruik maken van een rol bij het lesgeven (teacher-in-role en person-in-role), theaterelementen als gereedschap, enz. Enkele notities uit & bij dit boeiende werk vind je in bijlage...
16 oktober 2017
Alweer een schitterend training weekend achter de rug met een zeer inspirerende Luke Abbott, vol nieuwe ideeën en fijne ontmoetingen. Niet in het minst met mijn Vlaamse collega's die mij deze keer vergezelden: Liv Camps en Joyce Van Nooten (pedagogische begeleidingsdienst basisonderwijs OVSG) en Kris Philips (leerkracht woord Stedelijke Academie voor Muziek Woord en Dans Merksem). Hun ervaringen en enthousiaste feedback sterken mij in de overtuiging dat Mantle of the Expert zeer waardevol zou kunnen zijn voor ons onderwijs. En ik ben blij dat ik niet langer alleen verder aan deze weg moet timmeren...
Liv en Joyce schreven een verslagje over het weekend dat ik graag met u deel. Net zoals enkele foto's van onze magische tweedaagse!
20 oktober 2017
Gisteren hield ik de eerste casestudy en steekproef van mijn experimenteel onderzoek in basisschool De kRing in Berchem. Ik werkte met de context van Dierenpark (zie blog bovenaan) met een enthousiaste klas van 24 leerlingen uit het 3de leerjaar. Waarom ik voor een kwalitatief onderzoek koos, hoe ik tewerk ging en wat de eerste onderzoeksresultaten zijn, presenteerde ik vandaag op het Articulate Research Festival van het Koninklijk Conservatorium en de Koninklijke Academie van Antwerpen en vindt u hier:
foto's: Barbara Vandendriessche
29 oktober 2017
Drukke tijden: de afgelopen week nam ik deel aan het seminar "The Arts and Education 2017: Integration or Separation?" in Noorwegen (Stord). Ik mocht er niet alleen heel wat (uiterst!) boeiende lezingen en workshops bijwonen, ik nam ook deel aan een Poster Presentation Session waarbij ik mijn onderzoek rond de artistieke meerwaarde van Mantle of the Expert mocht voorstellen aan het publiek: een internationaal gezelschap van studenten, docenten, onderzoekers, kunstenaars en onderwijsdeskundigen. En er was behoorlijk wat interesse!
Benieuwd naar de lezingen en workshops die ik bijwoonde? Zie mijn verslag in bijlage...
16 november 2017
Mantle of the Expert begint weerklank te vinden: van Kris Philips kreeg ik
een enthousiast verslag binnen over het MoE-weekend in het Verenigd
Koninkrijk en de Summer School waaraan ze deelnam (zie bijlage), via de
bacheloropleiding kleuteronderwijs van HOWEST (Hogeschool West-
Vlaanderen) kreeg ik een vraag binnen om een bachelorproef rond MoE te
ondersteunen als 'critical friend', en eerder deze week zat ik samen met
Nele Willems, lector pedagogische vakken aan de Lerarenopleiding van de
AP Hogeschool (Onderwijs & Training), om een mogelijke samenwerking te
bespreken omtrent een multidisciplinair Praktijkgericht Wetenschappelijk
Onderzoek rond 'drama en verbindende communicatie'.
Na bijna een jaar van onderzoeksactiviteiten durf ik te stellen dat er al heel wat in beweging is gezet en voortgang geboekt is in de realisatie en de output van dit project. Om een kort overzicht te geven:
- het lanceren van een Nederlandstalige website over Mantle of the Expert.
- vooronderzoek (professionalisering a.d.h.v. trainingen + implementatie van de methodiek in de eigen lespraktijk).
- literatuurstudie.
- organisatie van een Summer School i.s.m. Kunstencampus deSingel en het KCA.
- organisatie/planning en resultaten van een veldonderzoek in het Verenigd Koninkrijk.
- 2/3 vertaling met voorpublicaties van “A Beginner’s Guide to Mantle of the Expert” van co-promotor Tim Taylor.
- videomontages over “Wat is MoE?”, “de artistieke meerwaarde van MoE” en “taalgebruik in MoE” (met lesobservaties en diepte-interviews met verschillende MoE-experten).
- opzet (planning & uitvoering) en resultaten van testfase 1 van het experimenteel onderzoek a.d.h.v. een case study en steekproef (incl. fotomateriaal en statistische gegevens).
- internationale posterpresentatie op de conferentie “The Arts and Education 2017: Integration or Separation?” in Noorwegen (Stord).
- deelname aan Residential Training Weekends (VK), de Common Ground Cinema (transdisciplinaire projectweek KCA) en ARTICULATE (lezing tijdens de Art Research Days van het KCA en KAA).
Het is duidelijk dat we niet hebben stilgezeten, en tegelijk besef ik: the best is yet to come!
31 december 2017
SAVE THE DATE!
Nog net op de valreep voor we het nieuwe jaar ingaan: er komt een tweede editie van de
Summer School Mantle of the Expert!
Het wordt een tweedaagse training deze keer in het weekend van
zaterdag 25 en zondag 26 augustus 2018,
opnieuw op de Internationale Kunstencampus DeSingel in Antwerpen.
Zowel Luke Abbott als Tim Taylor zullen van de partij zijn.
Jij toch ook?!
Noteer alvast de datum: weldra post ik meer praktische & inhoudelijke info, maar voor nu...
Team of Experts: new years celebrators
Client: family & friends
Commission: have a great 2018!
12 januari 2018
We zetten het jaar in met een tweede casestudy en steekproef van mijn experimenteel onderzoek in basisschool De kRing in Berchem. We werkten deze keer rond de context "Titanic". De respondenten van de steekproef kregen een observatietool die een beetje verder reikte dan de vorige keer: waar ze in oktober het gedrag van de leerlingen turfden op het vlak van de 5 artistieke rollen van Kunstig Competent, gaven ze deze keer aan welke van de 20 bijbehorende artistieke competenties aan bod kwamen en op welke manier. Hieronder vind je een fotoverslag en enkele statistische resulaten.
29 januari 2018
Mantle of the Expert in de!KUNSThumaniora
Vandaag gaf ik op de pedagogische studiedag van de kunsthumaniora in Antwerpen een workshop MoE aan collega's geschiedenis, Engels, Frans, wiskunde, godsdienst, muziek, dans... Ook voor het secundair onderwijs blijkt Mantle of the Expert een zeer geschikte methodiek! Hoewel er aanvankelijk wat 'drama-stress' was, gingen de collega's er voluit voor! Het blijft me verbazen hoe Mantle of the Expert mensen in een mum van tijd weet te engageren en hen tegelijk 'beschermt in het drama'. Met heerlijke reacties (én foto's) als gevolg...
Merci. Het was een fijne ervaring!
Zeg, ik heb heel veel interesse om de mantel eens te proberen met 5e jaars AO geschiedenis. Zou je het zien zitten om daar eens over te brainstormen? Dan mag je natuurlijk alles filmen en analyseren ;-)
Ik wil tzt even met je brainstormen om het een keer projectmatig in te zetten. Ik probeer het eerst even iets verder uit te werken.
Merci Bob, vond het zeer leerrijk!
Dag Bob, nog eens bedankt voor de schitterende workshop. Ik ga het zeker eens proberen.
Heel erg bedankt voor de workshop!
2 februari 2018
Zonet verscheen mijn artikel "The Artistic Value of Mantle of the Expert: Dorothy Heathcote's dramatic-inquiry approach to teaching and learning - a Belgian Research Project" in de Journal of Educational Research van IJRDO (Internation Journal of Research & Development Organization).
18 februari 2018
Terwijl vele kunst- en cultuurhuizen in de zomer hun deuren sluiten, staan die van deSingel wagenwijd open! Op de kunstcampus vindt deze zomer voor de tweede keer een intensieve Summer School plaats. Samen met het Koninklijk Conservatorium Antwerpen en verschillende externe artistieke partners wordt het een simultaan gebeuren van zowel kort- als langlopende cursussen, workshops, masterclasses en stages. En ook Mantle of the Expert zal weer van de partij zijn. Wees welkom en schrijf snel in via de homepagina van deze website!
8 maart 2018
Vandaag vond de derde en laatste casestudy plaats van mijn experimenteel onderzoek in Freinetschool De kRing in Berchem. Ik bouwde met de kinderen voort op de context van "Titanic" die begin januari reeds geïntroduceerd werd (zie boven). Het werd een unieke ervaring waarbij geheel nieuwe aspecten van de methodiek aan bod kwamen omdat er verbreed en verdiept kon worden. Daardoor traden ook andere artistieke rollen meer op de voorgrond: waar bij de vorige casestudies de onderzoeker en de samenspeler expliciet een plaats kregen, werd er nu ook ingezoomd op de vakman en de performer. In individuele interviews zullen de respondenten (een jury van experten) zich daar verder over uitspreken om tenslotte een antwoord te kunnen formuleren op de belangrijkste onderzoeksvraag: "Ontwikkel MoE indirect artistieke competenties bij kinderen in de lagere school?". Een videoverslag volgt weldra!
15 maart 2018
In de vorming 'Dramalessen voor 6-jarigen' van OVSG nam ik de deelnemers - 19 woordleerkrachten uit het Deeltijds Kunstonderwijs - mee naar het "Dierenpark", de imaginaire context die ik bij aanvang van deze blog (zie 12/02/2017) uitvoerig beschreef. Het bleek een schot in de roos! De deelnemers waren zeer enthousiast en waren erg geïnteresseerd in de Summer School. Eén van de deelnemers verwoordde het zo in een mail die ik 's avonds ontving:
Ik vond het zeer boeiend en interessant!
Het 2de deel waarin je uitleg gaf over "The Mantle of het Expert" vond ik nóg interessanter en de techniek intrigeert me.
Ik zou me dus willen inschrijven voor de 2-daagse training in augustus gegeven door Tim Taylor.
Nog eens bedankt voor de boeiende voormiddag!
Dat sterkt me in de overtuiging dat Mantle of the Expert ook een plaats verdient in het kunstonderwijs. Ik overweeg een specifieke vorming en Summer School te organiseren voor leerkrachten uit het (deeltijds) kunstonderwijs...
23 april 2018
'Talent voor morgen - Meer waarde met hogescholen': zo heette het VLHORA* congres dat vandaag plaatsvond in het Vlaams Parlement in Brussel, en Mantle of the Expert was van de partij!
* VLHORA is de Vlaamse Hogescholenraad
Bob Selderslaghs, onderzoeker Annouk Van Moorsel, promotor
27 april 2018
Ik kan het nauwelijks geloven, maar 4 maanden voor datum is de Summer School MoE#2 helemaal uitverkocht! Waar het vorig jaar nog ronselen was en ik de geplande 4 day course moest inperken tot een 1 day introduction, moet ik nu mensen ontgoochelen dat ze niet meer kunnen deelnemen. Het belooft bovendien een internationaal gezelschap te worden deze keer, want ook een primary school uit Bletchley, nabij Londen, zal met een kleine delegatie aanwezig zijn. "I'm really looking forward to it", stuurde Tim (de docent van dienst) me, en dat kan ik alleen maar beamen...
P.S. Misschien moet ik ook maar eens een Winter Course overwegen? ;-)
1 mei 2018
De tijd begint te korten voor de publicatie van mijn boek: conclusie, layout,
eindredactie... Bijna klaar voor de drukpers! In de voorjaarsbrochure van
Uitgeverij Garant verscheen reeds een aankondiging. Je kan ze hier bekijken.
Ten laatste tegen de Summer School (eind augustus) is Een handleiding
voor beginners: Mantle of the Expert - drama als leermiddel in het lager
onderwijs zeker verkrijgbaar. Ik hou jullie op de hoogte!
24 mei 2018
Groot nieuws! Het onderzoek rond Mantle of the Expert wordt voortgezet: met drie collega's van de AP Hogeschool Antwerpen - Nele Willems (lerarenopleidingen), Britt Dehertogh (sociaal werk) en Janna Beck (beeldende kunst) - diende ik een aanvraag in voor een multidisciplinair praktijkgericht wetenschappelijk onderzoeksproject. ART4DEM wil de komende vier jaar onderzoeken hoe er met artistieke werkvormen aan burgerschapseducatie kan gewerkt worden op school. Vanwege het grote collaboratieve aspect, het reflectieve karakter en het ervaren van verschillende standpunten in een verhaal, leent Mantle of the Expert zich hier uitstekend toe. And guess what! Vandaag kregen we te horen dat onze aanvraag werd goedgekeurd: het project start op 01/09/2018 en loopt tot 31/08/2022. Ik ben zo blij dat ik naast de artistieke meerwaarde van MoE ook een heel ander waardevol aspect van de methodiek mag belichten en exploreren.
To be continued!
28 mei 2018
Het blijft goed nieuws regenen! Vandaag kreeg ik bericht dat ARIA - het Antwerp Research Institute for the Arts - heeft beslist mij toe te laten tot het doctoraatstraject en mij een mandaat aan het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen toekent. Eind februari diende ik het doctoraatsvoorstel ‘MoE 2.0 – Mantle of the Expert: van verbeeldend onderzoek tot artistiek product in kunsteducatie’ in (promotoren Annouk Van Moorsel en dr. Kurt Vanhoutte). Ook dit onderzoek start op 01/09/2018 en loopt tot 31/08/2022, parallel met ART4DEM. Ik zal mijn handen vol hebben, maar oh, wat kijk ik ernaar uit!
1 juni 2018
CORPoREAL, de onderzoeksgroep waarvan ik sinds 1 maart ondervoorzitter ben, pakt vandaag uit met een nieuwe website: benieuwd naar het onderzoeksteam, de aanwezige expertise, huidige en voorbije onderzoeksprojecten? Neem dan eens een kijkje op www.corporeal.be!
30 juli 2018
Toch even melding maken van een must read voor iedereen die in het
onderwijs staat: Creatieve scholen van sir Ken Robinson:
over de fixatie op academische kwalificaties in ons onderwijs, het
saaie karakter van gestandaardiseerd onderwijs, het belang van spel,
manieren om leerlingen bij kunst te betrekken, wat je van kunst leert,
de analogie tussen theater (De lege ruimte van Peter Brook) en onderwijs,
Big Picure Learning (extra muros/externe leeromgeving), enzovoort.
En helemaal op het eind vermeldt Robinson ook Dorothy Heathcote als één
van de grote pleitbezorgers en beoefenaars van gepersonaliseerd en
holistisch onderwijs, het soort onderwijs waar we dringend nood aan
"Democratie moet elke nieuwe generatie opnieuw worden geboren en onderwijs is de vroedvrouw"
John Dewey (uit Creatieve scholen, p.153)
Summer School: Mantle of the Expert #2 - drama als leermiddel in het lager onderwijs.
foto-impressie Tim Taylor reacties deelnemers
13 - 15 september 2018
ITAC4NYC, de 4de International Teaching Artist Conference in New York. Wat een bron van informatie, inspiratie en creativiteit! Samen met Annouk Van Moorsel, promotor van mijn onderzoeksproject, nam ik deel aan tal van boeiende lezingen en workshops rond het thema 'Artist as Instigator: The Role, Responsibility and Impact of Artists in Global Communities'. Een greep uit de workshops waar we actief aan deelnamen:
- Soft circuits and Invisible Systems - over hoe beeldende kunst kan ingezet worden als leervorm in het onderwijs
- The Key to Unlocking Creativity - over sociaal-artistieke projecten en het stimuleren van creativiteit bij mensen die zichzelf niet creatief vinden
- A Theatre of Opportunity - als reactie op Boals Theatre of the oppressed
- Shake it Up - over hoe dans tot excellent leren kan leiden
- Values in the Arts Classroom - over hoe gerechtigheid en burgerzin ontwikkeld kan worden a.d.h.v. artistieke werkvormen
- Sensory Storytelling - over taalontwikkeling bij kleuters d.m.v. zintuiglijk vertellen
Daarnaast waren er indrukwekkende keynote speeches van o.m. Aaron Huey, Bamuthi Joseph en Liz Lerman, en een intercatief bezoek aan het Lincoln Center of Education. Een internationaal gezelschap van 250 deelnemers gaf kleur aan deze conferentie, mede door een stukje stof dat ze meebrachten uit hun thuisland en dat tot één grote vlag verwerkt werd: vind je ons stukje terug op de foto? TIP: I carry my art with me...
Ik maakte van de gelegenheid ook gebruik
om Mantle of the Expert onder de aandacht
te brengen:
mijn flyertjes vlogen de deur uit!
1 oktober 2018
Eindelijk! Ze komt eraan:
de publicatie van "Mantle of the Expert, een handleiding voor beginners" (Garant).
Geïnteresseerd in de boekvoorstelling? Raadpleeg dan de uitnodiging in bijlage.
Weldra volgt de link waarop je online kunt bestellen.
16 oktober 2018
Vandaag gaf ik een workshop MoE aan bachelorstudenten lager onderwijs en hun begeleiders op de CANON Cultuurdagen in deSingel in Antwerpen. Cultuurkuur.be pikte het enthousiasme van de leerkrachten (in spe) op en maakte er prompt een webpagina voor vrij!Je kan ze bezoeken door op een van de foto's te klikken...
19 oktober 2018
Om 18u30 werd het boek "Mantle of the Expert, een handleiding voor beginners"
voorgesteld aan het publiek in de Gele Zaal van het Koninklijk Conservatorium
van Antwerpen.
De aanwezigen zagen dat het goed was, en dankzij de steun van onderzoeksgroep
CORPoREAL konden ze achteraf nagenieten en -praten tijdens een gezellige receptie.
Met dank aan alle betrokkenen & in het bijzonder aan Tim Taylor!
We zijn klaar voor de Boekenbeurs ;-)
20 oktober 2018
Vier moedige 'experten' namen vandaag deel aan de auditie voor de theaterperformance die ik met hen wil maken in kunstcampus deSingel in Antwerpen. Eigenlijk was ik degene die auditie deed, want bij mij bestond er al van bij aanvang geen twijfel over dat ik met hen in zee wilde gaan. Ik ben blij te kunnen zeggen dat zij op het einde van een creatieve namiddag hetzelfde over mij konden zeggen! De harde kern is gevormd, nu zoeken we nog een paar experten om ons te vervoegen... Geïnteresseerd? Neem dan eens een kijkje op deze LINK - dan weet je alvast wat onze plannen zijn. Een auditie komt er niet meer, maar het is wel belangrijk dat de experten alle repetitiedagen vrij zijn en mij zo snel mogelijk contacteren als ze nog willen deelnemen (zie mailadres onderaan).
26 oktober 2018
Op ARTICULATE - het jaarlijks festival voor onderzoek en kunst van het Koninklijk Conservatorium en de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen - bracht CORPoREAL vandaag een boeiend programma rond 'Embodied Knowledge'.
De lichamelijke aanwezigheid van podiumkunstenaars is de focus van de onderzoeksgroep CORPoREAL. Het lichaam van de artiest maakt podiumkunst mogelijk en de performers zoeken naar een evenwicht tussen de objectieve voorwaarden voor het creëren van kunst, en de subjectieve en fysieke aanwezigheid van het lichaam.
Dit stond er op het programma, wat fel gesmaakt werd door de talrijke aanwezigen:
• “Moving to Imagination”, een lecture door Kathleen Coessens
• “I look Stunning”, een performance-lecture door Neal Leemput over niet-normatieve lichaamsbeelden op het podium
• “PLAY NO PLAY”, een installatie van Bob Selderslaghs
De installatie PLAY NO PLAY bestaat uit een schilderij en een bijbehorende dialoog die de toeschouwer uitnodigt om (al dan niet inwendig) in gesprek te gaan met het schilderij. De installatie werd geïnspireerd door een citaat uit "So you want to use role-Play?" van Dorothy Heathcote en Gavin Bolton (1999, Staffordshire. Trentham Book Lmd.):
In drama education we tend to focus on "role-play as form of interest in itself (to be 'pointed at'), and steer it towards a meaning-making act of contemplation. The meaning will not lie either in the role-player nor in the 'character' being played, but rather in whatever the whole context is - of which that role-player and 'character' are but part."
Zin om het ook uit te proberen? Kom naar het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen, Desguinlei 25, 2018 Antwerpen. Volg de route Beel Hoog: neem de lift tot op de 3de verdieping en je vindt de installatie van zodra je de lift uitstapt (ter hoogte van de Foyer van de Witte Zaal).
PLAY NO PLAY is een permanente installatie.
28 oktober 2018
Altijd fijn om je boek(en) terug te vinden op de Boekenbeurs!
15 november 2018
Intussen loopt Mantle of the Expert op drie sporen sinds 1 september: mijn tweejarig onderzoeksproject dat de artistieke meerwaarde van MoE in het lager onderwijs onderzocht loopt stilaan ten einde, het doctoraatsproject MoE 2.0 is uit de startblokken geschoten, en ook het multidisciplinaire PWO-project ART4DEM is volop in ontwikkeling.
In een beknopt tijdlijn-overzicht is dit zo ongeveer wat er de afgelopen 3 maanden gebeurde m.b.t. MoE-onderzoek:
1 december 2018
Vandaag bracht ik mijn eindverslag binnen mijn tweejarig onderzoeksproject waarvoor ik deze blog oprichtte. Dit verslag wordt voorgelegd aan de Onderzoeksraad van het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen ter evaluatie, en ter nazicht aan de Commissaris van de Vlaamse Regering voor de hogescholen.
Ook in 2018 deed ik uitgebreid verslag over de progressie van het project MoE via deze blog. De website www.mantleoftheexpert.be werd op 12/02/2017 gelanceerd in het kader van het onderzoeksproject en staat in functie van de disseminatie van de onderwijsmethodiek Mantle of the Expert enerzijds en van de onderzoeksresultaten (incl. ervaringen, theoretische & praktische inzichten en reflecties) anderzijds. De site werd intussen meer dan 11000 keer bezocht (Statistieken: 11066 bezoeken op 04/11/2018). De planning van het onderzoeksproject werd gerespecteerd en uitgevoerd zoals aangegeven in de aanvraag en het voortgangsverslag 2017.
Enkele mijlpalen in 2018, met een blik op de toekomst:
•12/01/2018: casestudy 2 - basisschool De kRing in Berchem + steekproef respondenten .
•02/02/2018: publicatie artikel "The Artistic Value of Mantle of the Expert: Dorothy Heathcote's dramatic-inquiry approach to teaching and learning - a Belgian Research Project" - Journal of Educational Research van IJRDO .
•08/03/2018: casestudy 3 - basisschool De kRing in Berchem + steekproef respondenten .
•23/04/2018: posterpresentatie VLHORA-congres “Talent voor morgen – Meer waarde met hogescholen” (Vlaams Parlement, Brussel).
•24/05/2018: goedkeuring multidisciplinair PWO-project “ART4DEM” (AP Hogeschool Antwerpen) waarbij artistieke werkvormen (waaronder MoE) onderzocht worden om aan burgerschapseducatie te doen op school (looptijd: 01/09/2018 - 31/08/2022).
•28/05/2018: ARIA – het Antwerp Research Institute for the Arts – laat Bob Selderslaghs toe tot het doctoraatstraject en kent hem een mandaat aan het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen toe op basis van zijn doctoraatsvoorstel “MoE 2.0 – Mantle of the Expert: van verbeeldend onderzoek tot artistiek product in kunsteducatie” (promotoren Annouk Van Moorsel en dr. Kurt Vanhoutte. Looptijd: 01/09/2018 - 31/08/2022).
•25 & 26/08/2018: Summer School MoE#2 (deSingel, Antwerpen).
•16/10/2018: workshop Mantle of the Expert – CANON Cultuurdag (deSingel, Antwerpen).
•19/10/2018: boekvoorstelling “Mantle of the Expert. Een handleiding voor beginners. Drama als leermiddel in het lager onderwijs” - Bob Selderslaghs en Tim Taylor (Garant): Deel 3 van het boek beschrijft het volledige onderzoekstraject en communiceert de resultaten van de literatuurstudie, het veldonderzoek en het kwalitatief onderzoek.
•26/10/2018: presentatie installatie “PLAY NO PLAY” tijdens de Articulate Research Days .
Kortom, Mantle of the Expert is steeds minder een nobele onbekende in het Vlaamse onderwijslandschap. Dankzij de workshops en de publicatie van de Handleiding voor beginners kunnen steeds meer leerkrachten MoE ontdekken en toepassen. De belangstelling groeit, en toch moet er nog een grote weg afgelegd worden om MoE geïmplementeerd te krijgen in lerarenopleidingen en -praktijken. We blijven dus onverminderd timmeren aan de weg!
23 december 2018
Vandaag neem ik afscheid van deze blog, mijn openbaar dagboek met ervaringen, inzichten en reflecties over MoE tijdens mijn tweejarig onderzoeksproject 'MoE - Mantle of the Expert: de artistieke meerwaarde van drama als leermiddel in het lager onderwijs'. Maar het werk gaat voort! Getuige daarvan twee nieuwe initiatieven op deze website:
* de mogelijkheid om workshops/lezingen op maat aan te vragen
* een tabblad met materialen: uitgewerkte voorbereidingen/planningen van MoE-contexten
In 2019 start ik o.m. met de repetities van "De Experten", een non-scripted theaterperformance die ik maak in deSingel met kinderen van 8, 9 en 10 jaar oud. Geïnteresseerd? Deze website blijft hoe dan ook the place to be als je op de hoogte wil blijven van Mantle of the Expert in Vlaanderen!
Alvast fijne feesten gewenst & graag tot op een MoE-event in 2019!
BLOG
Bob Selderslaghs
Dit is een openbaar dagboek met ervaringen, inzichten en reflecties over MoE tijdens mijn onderzoeksproject aan het Koninklijk Conservatorium van de AP Hogeschool Antwerpen (looptijd van het onderzoek: van 01/01/2017 tot en met 31/12/2018).
12 februari 2017
De website www.mantleoftheexpert.be is een feit: welkom! Vandaag ga ik online om geregeld verslag uit te brengen over mijn onderzoeksproces. Ik kan al meteen aan retrospectie doen: januari is immers al een productieve maand geweest. Om te beginnen vertaalde ik de eerste vijftig bladzijden uit "A beginner's guide to Mantle of the Expert", geschreven door mijn co-promotor Tim Taylor. Ik kreeg Tim's toestemming om zijn gloednieuwe boek (Singular Publishing, 2016) voor de Nederlandstalige markt te vertalen en te hertalen naar het Vlaamse onderwijssysteem. Ik ben blij te kunnen zeggen dat uitgeverij Garant zich reeds bereid verklaarde tot publicatie. Maar laten we niet op de zaken vooruitlopen...
Dankzij het vertaalwerk van de eerste hoofdstukken en de trainingweekends
die ik volgde in Suffolk (VK) in maart en november 2016 voelde ik me klaar om
Mantle of the Expert zelf uit te proberen in mijn eigen lespraktijk.
Immers, zoals Tim schrijft in zijn boek: "...you should start working with Mantle
of the Expert as soon as you feel confident to try, since, a bit like driving, you can
only really understand it by doing it." Dus daar gingen we!
Hoewel ik mij tijdens mijn onderzoek wil buigen over de toepassing van MoE in het
lager onderwijs, leek het mij geen slecht idee om de methodiek eens uit te
proberen in mijn vier klassen expressie van het 1ste jaar (van de 1ste graad) op
de!KUNSThumaniora van Antwerpen. Kwestie van ervaring op te doen en eventuele valkuilen
te leren kennen binnen de veiligheid van mijn eigen lespraktijk. Ik werkte gedurende 4
lesweken telkens 1 lestijd rond het 'Dierenpark', een fictieve context die ik introduceerde
a.d.h.v. het boek "Zoo" van Anthony Browne: een mooi prentenboek waarin een familie van vier op uitstap gaat naar de dierentuin, maar waarbij enkel de moeder van het gezin lijkt op te merken dat de dieren in het park niet erg gelukkig zijn. Zie de bijlage voor mijn werkwijze (stappenplan).
Ik kwam reeds tot enkele bevindingen:
- MoE is uitdagend! Leerlingen voelen meteen een andere dynamiek tijdens de les en worden aangezet tot nadenken en inbreng.
- MoE vraagt tijd! Wat kun je toch weinig realiseren tijdens 1 lesuur. Om iets te kunnen opbouwen en uitwerken zou je minstens de ruimte van een half dagdeel moeten voelen.
- MoE is vreemd! Sommige kinderen vinden het raar dat ze zelf beslissingen mogen nemen of keuzes kunnen maken, zelfs al zijn ze daar binnen het vak 'expressie' enigszins mee vertrouwd. En ze begrijpen niet altijd wat de activiteiten te maken hebben met het vak 'expressie' (dat verklaart reeds gedeeltelijk waarom de methodiek meer op de leest van het basisonderwijs geschoeid is).
- MoE is spannend! De leerlingen worden uitgedaagd om nieuwe wegen te bewandelen en daar zelf verantwoordelijkheid voor te nemen.
- MoE is plezierig én ernstig! Er wordt gelachen, gefantaseerd en met overgave gediscussieerd en onderzocht. Wanneer ik als leraar zelf 'volwassene-in-rol' (of teacher-in-role) word, is er een ontzettende focus van de leerlingen. Mijn ernst trekt hen over de streep om in de fictieve context te stappen en verder te gaan dan de 'frivoliteit' waar toneelspel met jonge doelgroepen vaak in verzandt.
En daarnaast ontstonden er evenveel vragen:
Minder dan tijdens de doorsnee lessen expressie kwamen de leerlingen tot 'toneelspel': ze deden onderzoek en gebruikte hun nieuw verworven kennis en inzichten om de dierenverzorger-in-zichzelf te representeren. Is dit acteren? Werd hier aan artistieke competenties gewerkt? Staat het drama enkel ten dienste van de leerinhoud of werkt het ook andersom? ...
Het is wat vroeg om op al deze vragen reeds een antwoord te willen formuleren, maar het daagt me alleszins uit om verder te vertalen, uit te proberen en te onderzoeken. De afgelopen week kreeg ik alvast heel wat vakliteratuur toegestuurd vanuit het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten:
- Heathcote, D. & Bolton, G. (1995). Drama for Learning: Dorothy Heathcote’s Mantle of the Expert Approach to Education.
Portsmouth NH, USA. Uitgeverij: Heinemann.
- Heathcote, D. & Bolton, G. (2003). So You Want to Use Role Play? A New Approach in How to Plan.
Stoke-on-Trent, UK. Uitgeverij: Trentham Books.
- Davis, D. (2010). Gavin Bolton: Essential Writings.
Stoke-on-Trent, UK. Uitgeverij: Trentham Books.
- Wagner, B.J. (1976). Dorothy Heathcote: Drama as a Learning Medium.
Portland ME, USA. Uitgeverij: Calendar Islands.
- Bolton, G. (2003). Dorothy Heathcote's Story. Biography of a remarkable drama teacher.
Stoke-on-Trent, UK. Uitgeverij: Trentham Books.
Ik weet voorlopig dus wat te doen!
Oh ja, op dinsdag 31/01/2017 vertoonde ik tijdens de transdisciplinaire projectweek Common Ground op het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen de BBC-documentaire "Three Looms Waiting" een absolute aanrader als je Dorothy Heathcote zelf eens aan het werk wil zien!
26 februari 2017
Vrijdag vertrek ik weer naar Suffolk in het Verenigd Koninkrijk voor het trainingweekend "Advanced Practitioners and Trainers". Het is het tweede van twee weekends (het vorige volgde ik in november 2016) speciaal ontworpen voor deelnemers die reeds uitgebreid kennismaakten met Mantle of the Expert en die zowel hun eigen praktijk willen verfijnen als anderen willen kunnen trainen. Zoals steeds wordt er een immersieve methode gebruikt waarbij de aanpak tot in de diepte geëxploreerd wordt, deze keer met een focus op de verschillende dimensies van drama als leermiddel en op 'teacher-in-role'. Luke Abbott (zie 'wie') zal het weekend opnieuw leiden.
Benieuwd wat er precies gebeurt tijdens zo'n Residential
Training Weekend? In bijlage vind je een verslag van het
eerste weekend dat ik volgde, precies een jaar geleden:
"Getting Started / Consolidating". Ik sluit het verslag af
met een kort interview met Luke Abbott, de cususleider.
De MoE-trainingweekends zijn spannend, verhelderend en inspirerend
en worden telkens bijgewoond door een groep van 30 tot 40 (m/v)
onderwijzers, kleuterleiders en 'teaching assistants'
(hulpleerkrachten). Om ook onze Vlaamse leerkrachten (én
leerkrachten-in-opleiding) de kans te geven deze ervaring op te doen,
ben ik volop in onderhandeling met het Koninklijk Conservatorium van de AP-hogeschool van Antwerpen en met kunstencampus deSingel om een Summer School te organiseren waarbij Tim Taylor en Luke Abbott in augustus 2017 naar Antwerpen komen om een 4-daagse cursus rond MoE te geven: de interesse is er alvast van alle partijen. Ik hoop dat we snel tot een mooie overeenkomst kunnen komen, zodat ik jullie gauw kan briefen over de concrete planning.
Wordt vervolgd!
