ART4DEM - artistieke werkvormen voor burgerschapseducatie op school
Beknopte beschrijving van het project
ART4DEM ontwikkelt een multidisciplinair programma voor burgerschapseducatie (BSE) in lager en
secundair onderwijs. Het project verkent nieuwe wegen om te werken aan burgerschapsvorming, door
middel van participatieve kunstvormen en vormen van nieuwe media. BSE in het onderwijs kent
stevige uitdagingen. Ondanks de aanhoudend lage scores voor democratische attitudes bij Vlaamse
scholieren (Franck, Elchardus & Kavadias, 2009; Hooghe & Claes, 2017), aarzelt en worstelt de
onderwijswereld met de aanpak ervan (Kavadias & Dehertogh, 2010). Zo geven scholen variërende
betekenissen aan burgerschap en werken velen er slechts sporadisch aan. Onderzoek wijst
bovendien op de kloof tussen jongeren, naargelang opleidingsniveau en sociale achtergrond (Hooghe
& Claes, 2017), wat zich extra manifesteert in steden. Sommige auteurs benadrukken dan ook het
belang aan nieuwe vormen van BSE, die meer aansluiten bij de leefwereld en participatiewensen van
kinderen en jongeren (Lawy & Biesta, 2006; de Winter, 2015). Scholen op hun beurt zijn vragende
partij voor een intra-muros aanbod (Kavadias & Dehertogh, 2010).
De centrale onderzoeksvraag is: op welke wijze kunnen artistieke werkvormen bijdragen aan BSE in
een diverse context in de 3de graad BaO en de 1ste graad SO?
Het project werkt vanuit multidisciplinaire inzichten en kennis van creatieve processen (Schools of Arts), de
onderwijswereld en didactiek (Onderwijs & Training - AP Hogeschool) en ongelijkheid en het belang van maatschappelijke
betrokkenheid (Sociaal Werk - AP Hogeschool) aan ontwerpgerichte trajecten in 6 scholen. De experimenten omvatten twee
theatervormen (1- Mantle of the Expert, 2- participatief drama i.s.m. vzw Sering) en een beeldend
interactieve methode (3- Interactive Design). Hierbij wordt kwalitatief en kwantitatief nagegaan wat het
traject voor alle betrokkenen (leerlingen, leerkrachten, schoolbeleid) betekent, wat de invloed is op
democratische vaardigheden, attitudes en gedragingen bij de leerlingen en op de democratische
schoolcultuur.